Pozitif psikoloji, stresi yönetmek için etkililiği kanıtlanmış çeşitli teknikler kullanır. Bu tekniklerin temelinde, düşünsel ve duygusal olarak olumsuzlukları merkeze almak yerine olumlu ve yeterli takdiri görememiş deneyimlere odaklanmak vardır.
Pozitif Psikoloji Nedir?
Pozitif psikoloji, psikolojik rahatsızlıkların aksine insanın genel yaşam doyumu, mutluluğu ve duygusal iyilik halini iyileştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. İnsanı geliştiren ve güçlendiren psikolojik imkanlara odaklanmayı amaçlayan bu yaklaşım, daha pozitif düşünmeyi ve davranmayı teşvik etmeye çalışır.
Özellikle öfke, üzüntü, kaygı gibi sık karşılaşılan olumsuz duyguların sıklığının ve şiddetinin azaltılmasında pozitif psikoloji yöntemlerinin etkili olduğu bilimsel olarak tespit edilmiştir. Olumsuz duyguların sıklıkla stresi tetiklediği bilinmekte ve bu stres yoğunlaşarak tükenmişlik sendromu gibi hayat kalitesini düşüren bazı uzun süreli sorunlara yol açabilmektedir.
Pozitif Psikoloji Yöntemleri
Psikolojik sağlamlığı yükseltmeyi ve psikolojik esneklik kazandırmayı amaçlayan bu yöntemler, stresi yönetmek ve onun üstesinden gelmek için oldukça etkilidir. En bilinen pozitif psikoloji yöntemlerinden bazıları:
Farkındalık
Olumsuz duyguların ve düşüncelerin akışına kapılmadan önce bir durup, bu düşüncelerin ve duyguların incelenmesi farkındalığın ilk adımıdır. Bu sayede, insanlar kendilerini üzerine düşündükleri zaman yeterince üzülmelerine sebep olamayacak düşüncelerin ve duyguların farkındalığını yaşarlar.
İyimser Bakış
İnsanlar günlük hayatlarında ya da yaşamlarının genelinde gelişen olumsuz olaylara karşı daha duyarlı ve keskin bir algıya sahip olmaya meyilli olabilirler. Hatta, bazen olumsuz sandığınız olaylar aslında olumsuz da olmayabilir. Olayı okurken ona eklediğiniz yorum, bazen nötr olayların olumsuz olarak görülmesini sağayabilir. Bu sebeple de, azınlık sayılabilecek olumsuz deneyimler çoğunluk olan olumlu deneyimlere karşı baskın gelebilirler. İyimser bakış ise bu olumsuz deneyimlerin karşısına olumlu deneyimleri koyarak onların düşünülmesini amaçlar.
Takdir Etmek
Yoğun bir şekilde can sıkıcı duyguların yaşandığı ve stresin yoğun hissedildiği dönemlerde, insanlar kendilerine haksız yapmaya meyilli olabilirler. Başarılarını ve mücadelelerini yeterince göz önüne almayarak, onları küçümseyebilirler. Bu sebeple de, kendilerine haksız etmeye ve başarısız, mücadele edememiş, erken yorulmuş olarak kendilerini değerlendirmeye yatkınlaşırlar. Takdir etmek ise, kişinin kendi mücadelesini fark etmesi ve onu olumlamasıyla başlayan içsel ve uzun bir süreçtir.
Akışa Bırakmak
Rutinler, yoğun bir hayat temposu ve bol bol aksilik.. Bu döngü tanıdık geliyor mu? Eğer hayatınızın bu şekilde aktığını düşünüyorsanız, olumsuz düşüncelerinizi akışa bırakmaya ve bu döngüyü değiştirebilecek minik adımlar atmaya başlamayı düşünebilirsiniz. Düzenli bir yürüyüş, sizi heyecanlandıran bir işe girişmek ya da biraz sosyalleşmek. Kendi seçimleriniz hayatınızı yönetebilecekken, olumsuz duygu ve düşüncelerin ellerine yaşamınızı terk etmek, olumsuz düşüncelerin mi yoksa kendinizin mi akışa kapılacağının tercihi olabilir.
Kabullenmek
Her şey çözülemeyebilir, her zaman mutlu olmayabilir ve bazen hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Bu durumun kabulü, çözümsüz ve geri döndürülemez olayların üzerine zaman ve enerji tüketmenin önüne geçebilecek bir ilk adım olabilir. Pozitif psikoloji, olumsuz ve geçmişte yaşanan olaylarla zihinsel olarak sürekli uğraşmanın, yarınlardan çalınan bir zaman olduğunu savunur. Sonuç olarak, insan için olumsuz yaşantıları ve çözümsüz sorunları kabul ederek onların yaşamın bir parçası olduğunu fark etmek, rahatlatıcı ve geliştirici bir gelişim aşamasıdır.
Son Söz
Stresi ve olumsuz duyguları yönetmek elbette kolay bir durum değil. Kontrol edilmeyen stres ve olumsuz yoğun duygular birikerek depresyon gibi ciddi ve yaşam kalitesini düşüren psikolojik rahatsızlıklar başta olmak üzere bazı sorunlara yol açabilir. Ancak pozitif psikoloji yöntemleri olarak bilinen bu bir dizi etkili psikolojik yöntem aracılığıyla yaşam kalitesini yükseltmek ve stresi kontrol altına almak için bir adım atmak mümkün. Ayrıca bu yöntemler sayesinde, kişinin kendisini daha iyi tanıması ve daha anlamlı bir hayat sürdürme yolunda arayışına katkı sağlaması da hedeflenebilir.
